Sabah programlarında ya da yemek köşelerinde falan mutlak denk gelmişsinizdir;
“Salata yaparken metal bıçak kullanmayın, elinizle bölün, bıçak kullanırsanız antioksidan özelliklerinden yararlanamazsınız…”
Öncelikle oksidan ve antioksidan tanımını yapalım. Oksijen her ne kadar canlılar için vazgeçilmez bir element olsa da vücutta yer aldığı reaksiyonlar sonucunda ortaya çıkan bileşikler de tüm canlılar için tehdit oluşturur, toksik etkiye neden olur. Yani bir değnek var, bunun iki ucu var.. 🙂 Neyse; insan vücudu, savunma mekanizmaları sayesinde bu toksik etkiyi tolere edebilir. Buradaki kilit sözcük “tolere etmek”, yani vücudumuz bu zararlı etkileri yok edemiyor, bir dereceye kadar etkisini azaltıyor. Yıllar sonra da oksijenin vücuttaki tahribatı kümülatif olarak artıp yaşlılıkla ortaya çıkan bir çok hastalığın temelini oluşturuyor. Oksijenin girdiği reaksiyonlar sonucu ortaya çıkan bu maddelere genel olarak “oksidan” deniyor, bu oksidanların büyük çoğunluğunu serbest radikaller oluşturuyor, evet bu aisme âşinasınız değil mi? Devam edelim…
Antioksidanlar 2 çeşittir, birincisi insan vücudunda sentezlenenlerdir, bunlar aslında birer enzimdir. Diğer grup da beslenme ile vücuda alınanlardır. İki türde de beslenme çok önemlidir, ilk türdeki antioksidanlar enzim yapısında oldukları için bunların çalışması için selenyum, bakır, manganez gibi minerallere ihtiyaç duyulmaktadır, bu mineraller de yiyecekler ile sağlanır. 2. grup tamamen beslenme temellidir. Genel olarak; vücuttaki oksidanların toksik etkisini onlar ile doğrudan reaksiyona girerek yok eden maddeler antioksidandır diyebiliriz.
Peki oksidanlar sadece vücuttaki oksijenin marifeti mi? Tabii ki hayır; sigara, hava kirliliği, radyasyon gibi günümüz dünyasında şehirlerden eksik olmayan bu etkiler bize bol bol oksidan bombardımanı yapıyor.
Konumuza dönelim, salatanızı hazırlarken bıçak kullanmayın deniyor, aslında haklılar. Metal iyonları ile salata malzemenizdeki antioksidanlar çok hızlı etkileşime girerler ve etkilerini kaybederler. Buraya kadar hemfikirim ama salatayı elle böldüğümüz zaman parçalar kocaman kocaman oluyor, peki siz bunları ne kadar süreyle çiğniyorsunuz? İnsan sindirim sistemi selülozun sindirimine uygun değildir, yeşil bitkilerdeki besin öğelerinin insan sindirim sistemi tarafından emilimi için büyük oranda fiziksel sindirim gerekir, siz bunları uzuun uzuuun çiğnemezseniz ondan istediğiniz yararı alamazsınız, tabii mideniz 4 bölmeden oluşuyorsa durum başka 🙂
Bu nedenle beslenme işinde küçük ayrıntılara takılmamak lazım; beslenmenizi çeşitlendirin, tüm gıdaları eşit tüketmeye özen gösterin yeter.
Tüm bunları bir kenara bırakalım; eğer sigara içiyorsanız salatayla bıçakla falan uğraşmayın derim, antioksidanları damardan alsanız yine de size pek fayda etmez, bu nedenle size diyecek hiçbir lafım yok…
Afiyet olsun.
diabolo violette 